Kahramanmaraş’taki depremler 11 ilde milyonlarca vatandaşı etkilerken, bölgede yaraları sarmak için kapsamlı çalışmalar gerçekleştiriliyor. Bunun yanı sıra mevzuatla ilgili bazı düzenlemeler yapılarak depremzedelerin önümüzdeki süreçte hayatlarını kolaylaştırıcı tedbirler alınmaya başlandı. Bunlarda biri de kısa çalışma ödeneği ve ücretsiz izne sağlanan nakdi destek olacak.
CUMHURBAŞKANLIĞI KARARI İLE UZATILMASI BEKLENİYOR
Pandemi sırasında çıkartılan geçici 10. Madde ile hem işten çıkartma yasağı getirilmiş hem de daha sonra çıkartılan düzenlemeler ile kısa çalışma ödeneğinin süresi uzatılmış, uygulanması kolaylaştırılmıştı. Ardından yine ücretsiz izne çıkmak zorunda kalan çalışanlara nakdi ücret desteği sağlanmıştı. Yeniasır’dan Faruk Erdem’in haberine göre, benzer uygulamalar olağanüstü hal ilan edilen 11 il için de uygulanacak. Buna göre bu illerde bulunan depremzedeler işyerleri de kapandığı için maaşlarını devletten alacak. Ayrıca ücretsiz izinde sayılacak depremzedelere nakdi ücret desteği de sağlanacak. 3 ay olan yasal maaş alma süresi de Cumhurbaşkanlığı Kararı ile uzatılabilecek.
İŞLEMLER HIZLANACAK
Pandemi döneminde olduğu gibi işyerlerinin kısa çalışma ödeneği için başvurması yeterli sayılacak ve inceleme süreci ortadan kalkacak. Böylece her başvuran işyerine kısa çalışma ödeneği hemen aktarılacak ve inceleme sonradan sağlanacak.
Kısa çalışma ödeneği zor duruma düşen işletmeler için uygulanıyor ve çalışanların ücretlerinin devlet tarafından ödenmesini kapsıyor. Kısa çalışma ödeneği genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle işyerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın işyerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde uygulanıyor.
DEPREM ZORLAYICI SEBEP SAYILIYOR
İşverenin kendi sevk ve idaresinden kaynaklanmayan, önceden kestirilemeyen, geçici olarak çalışma süresinin azaltılması veya faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması ile sonuçlanan deprem, yangın, su baskını, salgın hastalık, seferberlik ve benzeri nedenler de zorlayıcı sebep olarak kısa çalışma ödeneğine konu oluyor.
İşçilere kısa çalışma ödeneği ile birlikte Genel Sağlık Sigortası primleri de ödeniyor. İşçiler brüt maaşlarının yüzde 60'ı kadar kısa çalışma ödeneği alırken üst sınır olarak asgari ücretin yüzde 150'si kadar miktar belirleniyor. İşçinin kısa çalışmanın başladığı tarihte, son 120 gün içinde prim ödeyerek sürekli çalışmış olması ve son 3 yıl içinde en az 600 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödemiş olması gerekiyor. Ancak pandemi döneminde bu şartlar esnetilmişti. Deprem bölgesi için de şartların esnetilmesi bekleniyor. Buna göre son 120 gün 60 güne ve 600 günlük şart da 450 güne düşürülmüştü.
İŞTE HESAPLAMA YÖNTEMİ
Kısa çalışma ödeneği tutarı; sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 60'ı olarak belirlenir. Bu şekilde hesaplanan kısa çalışma ödeneği tutarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150'sini geçemez. Ödenek miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150'sini yani 15.012 TL'yi geçemiyor Bu yıl için asgari ücretli bir işçi için kısa çalışma ödeneği 6.004 lira 80 kuruş.. İşçinin maaşı arttıkça alacağı kısa çalışma ödeneği de artıyor. Kısa çalışma ödeneğinden sadece damga vergisi kesiliyor.
MAAŞA GÖRE ÖDEMELER
10.008 TL brüt maaş - 6.004,80 TL kısa çalışma ödeneği
13.000 TL brüt maaş - 7.800 TL kısa çalışma ödeneği
15.000 TL brüt maaş - 9.000 TL kısa çalışma ödeneği
20.000 TL brüt maaş - 12.000 TL kısa çalışma ödeneği
25.000 TL brüt maaş - 15.000 TL kısa çalışma ödeneği
30.000 TL brüt maaş - 15.012 TL kısa çalışma ödeneği
35.000 TL brüt maaş - 15.012 TL kısa çalışma ödeneği
ÜCRETSİZ İZİN DESTEĞİ
KISA çalışma ödeneği alma hakkı olmayan işçiler için ise ücretsiz izin desteği devreye giriyor. Yine pandemi döneminde yürürlüğe giren uygulama ile ücretsiz izindeki işçilere devlet tarafından ödenek verildi. Deprem bölgesindeki 11 il için de bu uygulama yapılacak. Kısa çalışma ödeneği hakkı olmayan işçiler ücretsiz izinli sayılacak ve bunlara belirlenecek aylık miktar ile her ay nakdi destek ödenecek.