Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili kanunun yürürlüğe girmesiyle birlikte, emeklilik başvuruları yapılmaya başlandı. Halen belli konularda kafalarda soru işaretleri devam ediyor.
Halen çalışmakta olanlar ile emekli olduktan sonra aynı şirkette çalışmaya devam edecek kişilerin işten çıkış ve emeklilik dilekçesi konusunda bazı kafa karışıklıkları yaşanıyor. Prim ve askerlik borçlanmasıyla EYT'li olunabilecek mi? Sorusunun cevabı da merak ediliyor. Posta Gazetesi yazarı Ekrem Sarısu EYT ile ilgili merak edilenleri yanıtladı.
Sigorta başlangıç tarihim 20 Eylül 1993 olup 5150 gün prim ödemem var. Askerliğimi 29 Ağustos 1991 ile 29 Kasım 1992 arasında 15 ay (450 gün) olarak yaptım. Askerliğimi borçlanarak bedelini ödemem halinde, sigorta başlangıç tarihim geri gelir ve 5600 gün primle emekli olabilir miyim?
Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde, sigorta başlangıç tarihiniz 15 ay geri gelir ve emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5600 gün prim ödeme ve 53 yaş şartlarına tabi olursunuz. EYT kapsamında olduğunuzdan emekliliğinizde yaş aranmayacak, sigortalılık süresi ve prim aranacak. Sigortalılık süreniz yeterli olduğundan, askerlik borçlanmasıyla priminizi 5600 güne tamamlayarak emekli olabilirsiniz.
207 GÜN DAHA PRİM ÖDEYİP 60 YAŞI DOLDURACAKSINIZ
5 Mart 1966 doğumluyum. 2 Temmuz 2001’de Tarım Bağkur’lu oldum. 13 yıl (4680 gün) prim yatırdım. Daha sonra tarım sigortasına da 1346 gün prim ödedim. 540 gün de askerlik yatırdım. Şu anda isteğe bağlı sigortaya prim ödüyorum. Askerlikle beraber 6793 gün prim görünüyor. EYT’den yararlanabilir miyim?
Tarım sigortasına ödenen primler SSK’ya sayılıyor. Tarım sigortası ve isteğe bağlı sigortaya prim ödeme tarihlerinizi bildirmemenize karşın, sorunuzdan son yedi yılda SSK’ya fazla prim ödediğiniz anlaşılıyor. SSK’da emekli olmak için;
7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 207 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ancak isteğe bağlı prim ödemeleri Bağkur’a sayıldığından, bu şartlarla emekli olabilmeniz için tarım sigortanızdan sonra isteğe bağlı olarak 41 aydan fazla prim ödememelisiniz.
21 Eylül 1980 doğumluyum. SSK girişim 13 Ağustos 1998. 156 gün primim var. 10 Aralık 2002’de uzman çavuş oldum. 10 Aralık 2014’de istifa ettim. TSK’da 12 yıl görev yaptım. 15 Ocak 2015’te memur oldum. 8504 günüm var. Mayıs 2000-Kasım 2001’de 18 ay askerlik yaptım. Askerliğimi borçlansam EYT kapsamında hemen emekli olur muyum?
SSK girişinizin 8 Eylül 1999’dan önce olması ve prim ödemeniz nedeniyle EYT kapsamındasınız. Emekli olmak için; 25 tam yıl (9000 gün) fiili hizmet süresi ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. EYT’li memurlardan yaş aranmayacak. Ancak hizmet süresi aranacak. Askerlik sürenizi borçlanarak hizmet sürenizi 25 tam yıla (9000 gün) tamamlayarak emekli olabilirsiniz.
1980 doğumluyum. 1 Şubat 1999 sigorta girişim var. 25 Mayıs 2000’de askere gittim. 27 Ekim 2001 askerden geldim. 4300 gün ödenmiş primin var. 2900 günü sigortadan, 1400 günü Bağkur’dan. Ekim 2018’den itibaren Bağkur’a prim ödedim. 30 Aralık 2022 tarihi itibarıyla tekrar sigortaya geçtim. Şimdi SSK’ya prim ödüyorum. Askerlik borçlanması yapıp geri kalan günü prim ödediğim zaman 5975’i doldurup emekli olabilir miyim?
SSK şartlarıyla emekli olmak için, Bağkur’dan sonra SSK’ya en az 1260 gün prim ödemeniz gerekir. 30 Aralık 2022’de başlayan sigortalı çalışmanızla SSK’ya 1260 gün prim ödemeniz halinde, SSK’da emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. Askerlik sürenizin de 415 gününü borçlanarak toplam priminizi 5975 güne tamamlayacağınız tarihte, yaş aranmadan EYT kapsamında emekli olabilirsiniz.
1976 doğumluyum. 2000 olan sigorta başlangıç tarihimi askerlik borçlanmasıyla 16 Haziran 1999 çektim. 7300 gün prim ödedim. 25 yılımın dolmasına 1 yıl 3 ay var. EYT’den faydalanıp emekli olabilir miyim?
Askerlik borçlanması EYT kapsamına girmenizi ve emekli olmak için de 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olmanızı sağlıyor. EYT’lilerden yaş aranmayacak. Ancak sigortalılık süresi ve prim aranacak. Priminiz yeterli olduğu için bundan sonra prim ödemeseniz de, 25 yıllık sigorta sürenizi dolduracağınız, 16 Haziran 2024 tarihinde EYT yasası kapsamında emekli olabilirsiniz.
Öte yandan EYT'lilerin emekli olduktan sonra aynı işyerinde otuz gün içinde yeniden işe başlaması durumunda destek priminde 5 puanlık indirim yapılacak.
Emeklilik talebinde bulunulan tarihin ertesi günü destek primi ile yeniden işe giriş yapılabilecek. Emeklilik sonrası sosyal güvenlik destek primi ile çalışanların emekli aylığında kesinti olmayacak. Asgari ücretle çalışan bir personel için 500 lira-kazancı tavandan bildirilen çalışan için de 3 bin 753 lira prim indirimi yapılacak.
BAĞ-KUR PRİMİ ÖDENMEYECEK
Emeklilik talebinde bulunulan aydan sonra Bağ-Kur primi yatırılmayacak. Emeklilikten sonra işe devam edeceklerin emekli aylığında bir kesinti olmayacak.EYT kapsamında 30 Haziran'a kadar emekli olacak SSK ve Bağ-Kur'lular için en düşük aylık 5 bin 500 lira Emekli Sandığı kapsamında emekli olanların da 11 bin 850 lira olacak.
EYT’nin yasalaşmasıyla bankalar emekli maaşlarında promosyon yarışına başladı.Bankalar EYT’den yararlanabilmek için prim ödemesi bulunan emekli adaylarına kredi imkânı sunarken işverenler de tazminat ödemesi için kredi alabilecek.
Bankalar ilk olarak bu çerçevede eksik prim borcunu ödemek isteyenlere EYT kredisi sağlıyor. Bankalar, ayrıca maaşını taşıyacak EYT’lilere yönelik promosyonlar için de seçenekler sunmaya başladı. Öte yandan işverene de tazminat ödemelerinde kolaylık sağlaması adına KGF destekli kredi paketleri sunuluyor.
EYT KREDİSİ
Bireysel müşterilerine EYT kredisi kullandıracak olan bankalar farklı faiz oranlarıyla kredi imkânı sunuyor. Akbank, EYT kredisi kullanacak müşterilerine yüzde 1.78’den başlayan faiz oranlarıyla kredi imkânı sağlarken, Garanti BBVA’da oran yüzde 1.69’dan başlıyor.
EMEKLİ PROMOSYONUNA EYT’LİLER EKLENİYOR
Emeklilere yönelik promosyonları olan bankalar EYT’lilerin emekli maaşlarını taşımalarına yönelik promosyonlarını da açıklamaya başladı.
Bilindiği gibi emekli maaşlarını taşıyanların 3 yıl taahhütte bulunması gerekiyor. EYT’liler için ilk kampanya açıklayanlardan QNB Finansbank, 3 Mart 2023 tarihinden itibaren emekli maaşını taşıyan EYT’lilere 8.000 TL’ye varan nakit promosyon fırsatına ek olarak, CardFinans Emekli Kredi Kartı’na özel, Market ve Eczane harcamalarında yıllık 1.200 TL indirim ile toplamda 9.200 TL’lik nakit kazanma fırsatı sunduğunu duyurdu.
Diğer bankaların da süreç içinde halihazırdaki emekli promosyonlarını EYT’lileri de kapsayacak şekilde çeşitlendirmesi bekleniyor.