EYT yasası yürürlüğe girdi. Böylelikle 8 Eylül 1999 öncesi sigortalılar emeklilik hakkını elde etmeye hak kazandı. 2000 sonrası sigortalılar için ise alternatif yollar yasalarımızda bulunuyor. Bazı durumlar erken emekli olmak için fırsat yaratabiliyor. Emeklilik tarihini öne çekmek ve erken yaşta emekli olmak bu kişiler için geçerli olacak. Kadın, erkek bu fırsattan yararlanarak. İşte az primle emekli olmanın şifreleri haberimizde...

2000 SONRASI İÇİN EMEKLİLİK AVANTAJLARI!

Emeklilik tarihini öne çekmek ve 52 yaşında emekli olmak mümkün. Yüz binlerce kişiyi kapsıyor. Kadın, erkek fark etmiyor. Ayrıca yurt dışında çaışan Türk vatandaşları da yararlanabiliyor. İşte erken emekli olmanın yolları...

Doğum, askerlik ve yurtdışı borçlanması ile erken emekli olmak mümkün. Bu üç durumda en fazla ne kadar borçlanma imkanı var? Bu borçlanmaların sağladığı faydalar nedir? Başvuru tarihleri nelerdir?

Doğum nedeniyle iş hayatından uzaklaşan kadınlara her doğumda 720 gün borçlanma hakkı veriliyor. Üç doğumu borçlanma hakkına sahip olan bir kadın sigortalı 2.160 gün borçlanma yapabiliyor.

Kadın çalışanlar doğum nedeniyle iş hayatından uzak kalırlar. Bu nedenle de emekli olmak için gerekli gün sayısı şartını doldurmakta zorlanırlar. İşte bu yüzden doğum borçlanması düzenlemesiyle doğum nedeniyle iş hayatından uzaklaşan kadın çalışanlara doğum borçlanması hakkı tanınır. Ancak her durumda doğum borçlanması yapmak gerekli olmayabilir.

STAJ AVANTAJI

Staj yapan kadın sigortalıların doğum borçlanmasıyla emeklilik yaşını öne çekme ihtimali bulunmaktadır. İş hayatına staj yaparak başlayan ve bu dönemde adına kısa vadeli sigorta kolları primi yatan kadın sigortalılar daha sonra uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başladıkları süre içerisindeki doğumlarını borçlanabilirler.

Bu durumda, ilk kez uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak çalışmaya başladıkları tarih borçlandıkları süre kadar geri gelir. Bu da emeklilik yaşını öne çeker.

Örneğin, 25 Mayıs 1994 tarihinde staj girişi olan ve bu sürede adına kısa vadeli sigorta kollarına prim ödenen kadın sigortalı, 25 Mayıs 1997 tarihinde uzun vadeli sigorta kollarına tabi olarak işe girmiş ise bu girişi nedeniyle 54 yaşında, 5.975 prim günü ve 20 yıl sigortalılık şartıyla emekli olabilecektir.

Bu kadın sigortalının 25 Mayıs 1995 tarihinde gerçekleştirdiği doğumu borçlanma hakkı bulunmaktadır. Doğum borçlanması sonrası ilk kez uzun vadeli sigortalı olduğu tarih iki yıl geriye gidecektir. Bu durumda, 25 Mayıs 1995 olarak güncellenen sigortalı olduğu tarih ile bu kişinin emeklilik şartları 52 yaş, 5.825 prim günü ve 20 yıl sigortalılık olacaktır.

İki yıllık doğum borçlanması iki yıl erken emeklilik hakkı doğuracaktır. Ancak bu durum yalnızca staj girişi ile ilk kez uzun vadeli sigorta kollarına tabi olunan süre içerisindeki doğumların borçlanılması halinde geçerlidir. Diğer doğum borçlanmalarında yalnızca prim ödeme gün sayısı eklenir, emeklilik yaşı değişmez.

DOĞUM BORÇLANMASI

Doğum borçlanması yapan kadın sigortalı çalışmadan gün elde etmiş olur. Kadın sigortalılar genellikle emeklilik için gerekli yaş ve sigortalılık süresi şartını doldururlar ancak doğum nedeniyle iş hayatından uzak kaldıkları için prim ödeme gün sayısı şartını sağlayamazlar. Bu durumda doğum borçlanması devreye girer ve prim ödeme gün sayısını doldurma hakkı tanır. Doğum borçlanmasıyla prim ödeme gün sayısı artan kadın sigortalı emekli olma hakkına kavuşabilir.

720 GÜN SINIRINA DİKKAT

Doğum borçlanması doğumdan sonraki en fazla iki yıllık süre için yapılabilir. Her doğumda en fazla 720 günlük süre borçlanılabilir. Bu sürenin üzerinde doğum borçlanması yapılamaz. Dolayısıyla, her doğum sonrasında kadın sigortalı 720 gün borçlanma hakkına sahiptir. 720 günün altında borçlanma mümkün.

3 doğumda 2.160 gün

Kadın sigortalılar üç doğuma kadar borçlanma yapabilirler. Bu hak daha önce iki doğumla sınırlıydı. 2014 yılında yapılan değişikliğin sonrasında hem bütün kadın sigortalılara doğum borçlanması yapma hakkı tanındı, hem de doğum borçlanması hakkı üçe çıkarıldı. Bu sayede, üç doğumu borçlanma hakkına sahip kadın sigortalının 2.160 gün borçlanma hakkı oldu.

Emekliliği öne çeker mi?

Doğum borçlanması ancak doğumdan önce sigorta girişi olan kadın sigortalılar tarafından yapılabilir ve yalnızca prim ödeme gün sayısı kazandırır. Doğumdan sonraki süreler borçlanılabildiği için sigorta girişi geri gitmez ve emeklilik için avantaj söz konusu olmaz.

Dolayısıyla, doğum borçlanması yapan kadın sigortalı daha önce hangi koşullara tabi olarak emekli olacaksa, yine aynı koşullar üzerinden emekli olabilir. Emeklilik koşullarında herhangi bir değişiklik olmaz. Yalnızca gün kazanılması söz konusu olur.

Borçlanma şartları

Doğum borçlanması yapılabilmesi için doğum yapan kadının doğumdan önce sigortalı olarak çalışıyor olması şarttır. Sigortalılık öncesi doğumlar borçlanılamaz. Diğer yandan, doğum borçlanması yapılabilmesi için doğan çocuğun sağ olması gerekir.

Doğum borçlanması yapacak kadın sigortalının borçlanma yapacağı sürelerde, yani doğumdan sonraki en fazla iki yıllık süre içerisinde uzun vadeli sigorta kollarına tabi sigortalı olmaması da gerekir. Borçlanma yapılacak sürelerde adına prim yatırılmamış olması şarttır.

YURTDIŞI BORÇLANMASI

Yurtdışında çalışan vatandaşlarımız için yurtdışı borçlanması ile Türkiye'de emeklilik hakkı elde etmek çok önemli. Bu sayede uzun yıllar yurtdışında çalışıp Türkiye'ye dönmüş vatandaşlarımıza emekli aylığı bağlanabiliyor. Yurtdışı borçlanması yapabilmek için öncelikle Türk vatandaşı olmak gerekmektedir.

Bunun dışında doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni ile Türk vatandaşlığını kaybeden kişiler de, yani mavi kartlılar da yurtdışı borçlanması yapabilirler. Bazı ülkelerin çifte vatandaşlık statüsünü kabul etmemeleri nedeniyle bu ülkelerde çalışmak veya iş kurmak için Türk vatandaşlığından izinle çıkmak durumunda kalan mavi kartlılar da yurtdışı borçlanması hakkına sahiptirler.

Yurtdışı borçlanması hakkı çerçevesinde yurtdışında geçirilen bütün sürelerin borçlanılması söz konusu değil. Borçlanılabilecek süreler şunlardır:

Hangi süreler borçlanılır?

Yurtdışında geçirilen sigortalılık süreleri, (çalışılmış süreler.) Yurtdışında çalışılan sürelerin her birinin arasında veya sonunda bir yıla kadarki işsizlik süreleri, (çalışılmış sürelerin arasındaki ve sonundaki işsiz kalınan süreler.) Ev kadını olarak geçirilen süreler. Borçlanılabilecek bütün sürelerin 18 yaşından sonra geçirilmiş olması şarttır. Yani bir kişi 15 yaşında Almanya'ya gitmiş olsa bile ancak 18 yaşından sonraki süreleri borçlanma hakkına sahiptir.

Askerlik borçlanması

Kadın sigortalılar için doğum borçlanması hakkı varken erkek sigortalılar için de askerlik borçlanması emeklilik durumunu değiştirebilir. Askerlik borçlanması, borçlanan kişinin prim ödeme gün sayısını artırır. Emekli olmak için sigorta süresi ve yaş şartını sağlayan, ancak günü yetmeyen bir sigortalı askerlik borçlanması ile emekli olmaya hak kazanabilir. Askerlik borçlanması erkek sigortalılar için emekliliği öne çekmenin yöntemi olabilir.

Nasıl borçlanılır?

Erkek sigortalılar, er veya erbaş olarak silah altında geçirdikleri süreleri ve yedek subay okulundaki süreleri borçlanabilirler. Askerlik borçlanması, borçlanılabilecek sürelere ilişkin primlerin SGK'ya ödenmesi ile yapılır. Askerlik borçlanması yapmak isteyen sigortalı, SGK'ya askerliğini yaptığını gösterir belgelerle birlikte başvurur ve yalnızca bu sürelerin primlerini ödeyerek borçlanma yapar.

Almanya'daki başlangıç Türkiye'de de başlangıç sayılır

Soru: Mayıs 1974 doğumluyum. SSK girişim 2004 olup 3220 gün prim ödemem var. Mart 2000'de 8 ay askerlik yaptım. Ancak Almanya'da 1995 yılından itibaren 3 yıllık ara ara sigortalı çalışmam var (350 gün). EYT kapsamında mıyım? Ne zaman ve nasıl sigortalı olurum?

Cevap: Almanya ile aramızdaki ikili sosyal güvenlik sözleşmesine göre, Almanya'daki sigorta başlangıcınız Türkiye'de de sigorta başlangıcı sayılıyor. Bu nedenle EYT kapsamındasınız. Almanya'daki sigorta girişinizin 23 Kasım 1995'ten önceki bir tarih olduğunu varsayarsak, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. EYT'lilerden yaş aranmayacağından toplam priminizi 5750 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.

ASKERLİK VE YURTDIŞI BORÇLANMASI İLE EMEKLİ OLABİLİR MİYİM?

SORU: 1976 doğumluyum. Sigorta girişim 1 Nisan 1996 olup 4267 gün prim ödemem var. 20 Mayıs 1996'da askere gittim. EYT yasasından yararlanabilir miyim? Yurtdışında yaşıyorum. Askerlik borçlanması ve yurtdışı borçlanması yaparak emekli olabilir miyim?

CEVAP: İlk defa 8 Eylül 1999'dan önce sigortalı olduğunuzdan EYT kapsamındasınız. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ve 56 yaş şartlarına tabisiniz. EYT'lilerden yaş aranmayacak. Sigortalılık süresi ve prim aranacak. Süre şartını da sağladığınızdan priminizi 5825 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. 18 ay askerlik yaptığınızı varsayarsak, askerlik sürenizi borçlanıp, 1018 gün de yurtdışı çalışma sürenizi borçlanarak toplam priminizi 5825 güne tamamlayarak emekli olabilirsiniz. Yurtdışı borçlanmasıyla kazanılan süre her ne kadar Bağkur'a sayılsa da 1018 gün borçlanma SSK'dan emekli olmanıza mani olmaz. Ancak yurtdışı borçlanmasıyla emekli olacağınızdan, emekli aylığı bağlanması için yurtdışında çalışmamanız, sosyal yardım veya sigorta yardımı almıyor olmanız gerekiyor.

PRİM EKSİĞİMİ İSTEĞE BAĞLI ÖDEYEREK TAMAMLAYABİLİR MİYİM?

Soru: 16 Kasım 1977 doğumlu bekar bir kadınım. Sigorta başlangıç tarihim 22 Haziran 1998 olup 5314 gün pirimim var. İsteğe bağlı sigortaya 661 gün prim ödeyip 5975 günle SSK'dan EYT yasası ile emekli olabilir miyim?

Cevap: Sigorta başlangıç tarihiniz itibarıyla EYT kapsamındasınız. Emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. EYT'lilerden yaş aranmayacak. Sigortalılık süresi ve prim aranacak. Süre şartını da sağlamış olduğunuzdan prim eksiğiniz olan 661 günü isteğe bağlı ödeyerek toplam priminizi 5975 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.